Cara a unha nova cidadanía lingüística: investigación-acción para o recoñecemento dos falantes no ámbito educativo da Comunidade de Madrid
A comunidade universitaria na Comunidade de Madrid constitúe un contexto sociolingüístico de excepcional interese, xa que nela conflúen tres procesos sociolingüísticos clave: a pervivencia de prácticas e ideoloxías monolingües acordes co status monolingüe da comunidade autónoma (1); un incremento da mobilidade nacional e internacional que leva a que a diversidade lingüística e cultural dos estudantes tamén vaia en aumento (2); e gran presenza do inglés como lingua vehicular nas aulas (3) debido aos procesos de internacionalización das universidades, para facer fronte aos desafíos que entraña a globalización da economía baseada no coñecemento e á procura da empleabilidade dos egresados.
Neste contexto, EquiLing Madrid propón un marco teórico e metodolóxico novo co que investigar os procesos sociolingüísticos que se están producindo nas aulas universitarias, co obxecto de xerar un coñecemento teórico e aplicado que contribúa á construción de novos eixos para a educación sociolingüística. Para iso, abordaremos as implicacións que poden ter (para a distribución equitativa dos recursos lingüísticos, para o recoñecemento dos falantes e para a súa participación paritaria na comunidade educativa) a contradición que se observa entre, por unha banda, a constatación da diversidade lingüística existente e a súa valoración como riqueza, e por outro os prexuízos sociolingüísticos marcados por representacións sociais e ideoloxías monolingües.
Esta contradición devalúa os recursos e as prácticas comunicativas dentro da comunidade universitaria, e reproduce desigualdades que xeran falta de recoñecemento, identidades subalternas e emocións negativas, como a frustración e a vergoña por falta de lexitimidade, as cales lastran a participación dalgúns falantes e lévaos a autocensurar a súa participación e a infravalorar a propia variedade lingüística, os seus coñecementos e destrezas lingüísticas. En relación con estes procesos, existen ámbitos formais e informais dentro da propia institución universitaria nos que se producen actitudes e prácticas lingüísticas que non responden á orde sociolingüística dominante e ofrecen unha xanela para unha posible transformación. Por iso, este proxecto propón unha investigación-acción participativa que xere ferramentas coas que reforzar o compromiso dos participantes para comprender e reverter os procesos de inequidade, co fin de alcanzar unha redistribución, un maior recoñecemento e unha participación equitativa dos falantes, baseados nun modelo de cidadanía lingüística inclusivo e aberto.
A partir desta reflexión poderanse deseñar intervencións sistemáticas, desenvolvendo dispositivos, ferramentas e materiais de educación lingüística formal e informal para fomentar a aceptación e o recoñecemento das prácticas e competencias plurilingües, e a súa resignificación como recursos socialmente valiosos para as persoas e institucións implicadas. EquiLing Madrid achega así un enfoque novo aos estudos sociolingüísticos, que inclúen un marco teórico orixinal e conceptos novos dentro da disciplina (speakerhood, cidadanía lingüística) e un método novo no marco do PAR (Participatory Action Research), á vez que fai seu o reto de transformar con este coñecemento á sociedade, e de asegurar a transferencia das humanidades e das ciencias sociais.
Estudamos os procesos sociolingüísticos que teñen lugar nas universidades madrileñas para xerar ferramentas coas que reverter os procesos de desigualdade mediados pola lingua a través da investigación-acción participativa. Buscamos o recoñecemento e a redistribución dos recursos sociolingüísticos para favorecer a participación igualitaria de todos os falantes.
Este sitio web usa cookies para que lle poidamos ofrecer a mellor experiencia de usuario posible.A información das cookies almacénase no seu navegador e realiza funcións como recoñecelo cando volve ao noso sitio web e axudar ao noso equipo a comprender que seccións do sitio web lle resultan máis interesantes e útiles.
Cookies estritamente necesarias
As cookies estritamente necesarias sempre deben estar activadas para que poidamos gardar as súas preferencias de configuración de cookies.
Se desactiva esta cookie, non poderemos gardar as súas preferencias.Isto significa que cada vez que visite este sitio web terá que activar ou desactivar as cookies de novo.
Cookies de terceiros
Este sitio web utiliza Google Analytics para recompilar información anónimas como o número de visitantes do sitio e as páxinas máis populares.
Manter esta cookie activada axúdanos a mellorar o noso sitio web.
Primeiro active as cookies estritamente necesarias para que poidamos gardar as súas preferencias.